Karpervissen to the max

De redding van de Oosterparkkarpers


Vissterfte in de wijken Paddepoel, Selwerd en de Wijert, lege wateren in Helpman, naar zuurstof happende vissen in vrijwel alle vijvers van de Oosterparkwijk en duizenden dode vissen in de vijvers van Vinkhuizen…. Al jarenlang is vissterfte een groot probleem in de stad Groningen. Aan dit treurige rijtje werden eind januari de karpers van de Oosterpark- en Pioenvijver toegevoegd. Iets wat ik als stadjer, maar vooral als dieren- en hengelsportliefhebber niet opnieuw kon aanzien.

Zuurstofgebrek
Een eendenwak vol happende karpers was de trieste aanblik op de Oosterparkvijver op zondag 22 januari 2017. De rest van de vijver lag bedekt onder een laag kraakhelder ijs. Buurtbewoners ontdekten de vissen en belden direct de betrokken waterbeheerders. Helaas kwam niemand in actie. Maandag 23 januari, in de vijver lagen inmiddels honderden karpers naar zuurstof te happen en er dreven tientallen dode vissen rond. Omdat er nog steeds geen enkele betrokkene van het waterbeheer was verschenen, begonnen enkele vrijwilligers wakken te hakken, om meer zuurstof in het water te krijgen. Een tijdrovende en zware klus met een ijslaag van ruim 8 centimeter. De eerste media kwamen erop af en al gauw werd duidelijk dat de reddingspoging niet voldoende bleek. Er was namelijk een ander probleem dat niet te maken had met de ijslaag. In de loop van de maandag veranderde de situatie van kwaad naar erger. De mooie buurtvijver veranderde in een slagveld, gadegeslagen onder het toeziend oog van ongeruste, gefrustreerde en boze buurtbewoners en hengelsporters.

 


Parkvijver of riooloverstort?

Het Oosterpark, gelegen in de noordoostelijke stadswijk Oosterpark van de stad Groningen, is een wijkpark met een omvang van circa 7,6 hectare. Het park met de bijbehorende Oosterparkvijver stamt uit de jaren 30. De Oosterparkvijver is voor menig hengelsportliefhebber en buurtbewoner de ontmoetingsplek. Jong en oud komen er al jaren samen. Hier ontstaan nieuwe vriendschappen, het ‘wijknieuws’ wordt er besproken en er wordt fanatiek gevist op karper. Maar de vijver heeft net als veel andere vijvers in onze stad ook een andere functie, namelijk als riool overstort. Dit houdt in dat bij hevige regenval, regenwater vermengd met vuil rioolwater de vijvers instroomt. Ook vinden er in de stad regelmatig technische storingen plaats waarbij vuil water in de vijvers terecht komt. Hierbij loopt het waterpeil van de vijvers regelmatig flink op. Voor de waterkwaliteit van de stadsvijvers en de dieren die daarin leven is dit desastreus. Bovendien zorgt het ook nog eens voor veel stankoverlast in de omgeving.

Riooloverstorten, kunnen ze niet weg?
Het merendeel van de rioleringssystemen in Nederland zijn gemengde rioleringen. Dit houdt in dat het afvalwater van huishoudens en het regenwater in één buis worden opgevangen, om vervolgens naar de zuivering van het waterschap vervoerd te worden. Nu is het riool vrij groot en kan daardoor een flinke regenbui aan zonder dat dit problemen oplevert. Echter, door onder andere de klimaatverandering is het natter geworden in ons land en worden regenbuien steeds heviger. Om te voorkomen dat wegen blank komen te staan en wateroverlast optreedt, heeft het rioolstelsel nooduitlaten (riool overstorten) waar het overschot aan water door afgevoerd kan worden, om op het oppervlaktewater te worden geloosd. In onze stadswijken is dat oppervlaktewater veelal een stadsvijver. Het belang van het afkoppelen van de riolering, het plaatsen van bergbezinkvoorzieningen of aanleggen van nieuwe transportleidingen is een discussie die al jaren gaande is tussen de verschillende partijen zoals gemeenten, waterschappen, wijkbestuurders, hengelsportfederaties en natuurlijk de hengelsporters zelf. Want de vijvers hebben inmiddels al decennia lang een nieuwe sociale functie in de vorm van visvijvers gekregen. Sanering van de vijvers is een kwestie van samenwerken, veel overleggen, goede plannen maken en uitvoeren en vooral luisteren naar elkaar! Het is een weg van de lange adem waaraan ook nog eens een flink kostenplaatje hangt.

 Nood breekt wetten
Terug naar de bewuste week in januari. Op maandagavond kon ik het niet langer aanzien. Uit de social media berichten bleek dat er geen hulp kwam vanaf de verantwoordelijke partijen omdat zij de ernst van het probleem niet inzagen. De filmpjes en foto’s vanaf de waterkant gaven echter juist de ernst aan. Daarom werd het tijd voor een media offensief. De kracht van social media bleek direct zijn vruchten af te werpen. Al gauw stroomden de reacties binnen. Op maandagavond verslechterde de situatie aan de Oosterparkvijver door de nachtvorst en was het echt 5 voor 12! Dinsdagmorgen was de oproep kennelijk ook doorgedrongen tot enkele waterbeheerders, want honderden negatieve reacties online laten niemand koud. Gemeentewerkers verschenen plots rond de vijver, een afgevaardigde van de Gemeente Groningen kwam een kijkje nemen, het waterschap deed metingen naar het zuurstofpeil en de Hengelsportfederatie begon bij de betrokken instanties aan de bel te trekken. Ook hieruit blijkt maar weer de kracht van social media. Alleen erg jammer dat dit er voor nodig was om de verantwoordelijke partijen tot actie te laten overgaan. Nadat alle waterbeheerders weer waren vertrokken en de eerste zestig dode karpers waren geruimd door de dienst stadsbeheer, was er eigenlijk nog steeds geen oplossing voorhanden voor de karpers in nood. Met het groepje vrijwilligers en medewerkers van stadsbeheer staken we de koppen bij elkaar: ”we gaan redden en overzetten!”

 


Reddingsactie: de handen ineen

Gezamenlijk hebben we ruim 250 karpers gered in de dagen en avonden die volgden. Om geen problemen met andere vijvers te veroorzaken, verplaatsten we de vissen naar het Van Starkenborghkanaal. Ook gaven we iedere dag een online update naar alle betrokkenen, met foto’s en video’s van de reddingsactie. Na diverse metingen van het waterschap op de Oosterpark- Pioen- en Van Houtenvijver waarbij het zuurstofpeil veel te laag was, kwamen op vrijdag 27 januari alle hulptroepen in actie. Inmiddels kon heel Nederland over de reddingsactie meelezen in verschillende media. De steunbetuigingen stroomden binnen van heel hengelsport en dieren liefhebbend Nederland. Vrijwilligers en sympathisanten, zelfs uit andere provincies, kwamen kijken bij de vijvers en hielpen een handje mee. Zo waren er dag en nacht mensen aanwezig die het water nauwlettend in de gaten hielden. Op zaterdag 28 januari, na het pompen van vele duizenden liters vers kanaalwater in de vijvers, liep het zuurstofpeil weer langzaam op richting normale waarden en viel de dooi in. Wat restte was het ruimen van de tientallen karper kadavers die in de dagen daarna de 100 overstegen.

        


Samen werken aan een oplossing
Het was hartverwarmend om te zien hoe buurtbewoners, dierenvrienden en hengelsporters samen kwamen om de karpers te redden. Toch was deze actie naar mijn idee niet nodig geweest als partijen in een eerder stadium naar elkaar hadden geluisterd, in overleg waren gegaan en hadden onderkend welke sociale functie de hengelsport heeft op de stadsvijvers, zeker in een wijk als de Oosterparkwijk in Groningen. Het overstorten van regen- en rioolwater op vijvers in stadswijken vind ik niet meer van deze tijd. Het schaadt de leefomgeving van mens en dier. Voor het saneren van deze overstorten moet geld worden vrijgemaakt, niet over een aantal jaren, maar zo snel mogelijk. Zo kunnen we taferelen als de naar zuurstof happende karpers in de Oosterparkvijver voorkomen. Er zijn verschillende mogelijkheden voor noodsystemen die de instroom van vervuild water in de stadsvijvers voorkomen en ook verdiend het vijveronderhoud als baggeren en toevoegen van waterbeplanting een 2e kans. Ik hoop dat alle betrokken partijen iets hebben geleerd van wat zich deze winter heeft afgespeeld in de Oosterparkwijk. Ook al gebeurde het allemaal onder het wateroppervlak en gaat het “maar” om vissen. Voor de vrijwilligers ging het om iets heel anders. Het ging om hun hobby, hun liefde voor dieren, de natuur en om hun wijkwateren, waar ze sinds jaar en dag samenkomen in hun vrije tijd en er de mooiste avonturen beleven aan de waterkant.

Bij deze wil ik graag alle vrijwilligers en sympathisanten bedanken voor hun inzet en voor de vele positieve reacties!


Media links karper redding Oosterparkvijver:

* http://www.vissen.nl/actueel/10265/update-3-situatie-oosterparkwijk-groningen.html
* https://www.oogtv.nl/2017/01/vorst-zorgt-voor-massale-vissterfte-in-oosterparkwijk/
* http://www.dvhn.nl/groningen/Video-Bewoners-starten-reddingsactie-na-vondst-50-dode-karpers-in-Oosterparkvijver-21949972.html
* http://www.rtvnoord.nl/nieuws/173191/Buurtbewoners-en-vissers-redden-karpers-van-de-dood
* http://www.nu.nl/groningen/4419960/buurtbewoners-redden-tweehonderd-karpers-oosterparkvijver.html
* http://www.focusgroningen.nl/zuurstof-te-kort-vissen-vijver-aan-de-nachtegaalstraat/

Vissterftes stad Groningen, vijvers & wijkwateren:
* Vissterfte Oosterparkvijver en Pioenvijver januari 2017: http://www.carpcityquest.com/2017/02/01/de-redding-van-de-oosterparkkarpers/
* Vissterfte vijver Hoogkerk oktober 2016: https://www.noorderzijlvest.nl/actueel/nieuwsberichten/@12560/actie-vijver/
* Vissterfte Kajuitvijver Lewenborg september 2016: http://www.rtvnoord.nl/nieuws/168144/Kroos-in-vijver-Lewenborg-doodt-vissen
* Vissterfte vijvers Vinkhuizen november 2014: https://www.youtube.com/watch?v=xPA-DoE4VS0
* Vissterfte Paddepoel september 2013: http://www.focusgroningen.nl/veel-dode-vis-vijver-dierenriemstraat-paddepoel/
* Vissterfte in Beijum januari 2011: http://beijumnieuws.blogspot.nl/2011/01/vissterfe-in-beijumer-wateren.html
* Vissterfte vijver Selwerd januari 2011: http://www.paddepoel.info/home/paddepoel-nieuws/1586-massale-vissterfte-vijver-park-selwerd
* Vissterfte Gorechtvijver Oosterparkwijk  juli 2010: https://www.youtube.com/watch?v=HkTJ5toW2G4
* Vissterfte vijvers De Wijert-Zuid maart 2010: https://www.youtube.com/watch?v=qeKxb9hn-xE
* Vissterfte Stoepvijver Lewenborg juli 2009: https://www.youtube.com/watch?v=6DsAKU5I79w
* Karpervirus buikwaterzucht vijvers stad Groningen juni 2008: https://www.youtube.com/watch?v=1G7ecqd1Btc
* Vissterfte Gorechtvijver, de Pioenvijver en grachten Petrus Campersingel augustus 2006: http://www.blikopnieuws.nl/2006/honderden-vissen-snakken-naar-adem

 

Tags: , , , , , , , , , , , , , , , ,